قرض الحسنه چیست؟ چه آثاری در جامعه اسلامی چگونه است؟
پرسش:
قرض الحسنه چیست؟ چه آثاری در جامعه اسلامی چگونه است؟
پاسخ:
واژه«قرض»به معنی «وام» که در قرآن مجید آمده است دارای اقسامی است که عبارت است از:
1- وام نیکو 2- وام با ارزش 3- وام بی ارزش.
قرض الحسنه همان وام نیکو است که قرآن از آن در آیات گوناگون یاد نموده است[i]که به عنوان نمونه بعضی را متذکر می شویم.«مَنْ ذَا الَّذی یُقْرِضُ اللّهَ قَرْضًا حَسَنًا فَیُضاعِفَهُ لَهُ وَ لَهُ أَجْرٌ کَریم»ٌ[ii]
قرآن برای آن شرائطی قائل شده است که بعضی از آن شرایط را ذکر می کنیم:
1ـقرض الحسنه باید در دست افرادی قرار گیرد که سخت محتاجند[iii].
2ـبا اخلاص همراه باشد[iv].
3- با منّت و اذیت همراه نباشد[v].
آثار قرض الحسنه:
1 ـتامین نیاز عموم جامعه اسلامی.
همان طورکه اجتماع برای استقلال و پیشرفت و سربلندی خود نیازمند افرادی مجاهد، مبارز، و ایثارگر است، به افراد سخاوتمند و جواد هم نیازمند است، که از هر گونه بذل و بخشش در راه تأمین منافع عمومی و حمایت از محرومین جامعه، دریغ نورزند.
2ـوام به خدا، سودش چندین برابر است. «فَیُضاعِفَهُ لَهُ أَضْعافًا کَثیرَة»[vi].اضعاف خودش جمع است ولی با واژه«کثیرا»تاکید شده است.
در برخی احادیث وارد شده است:«علی باب الجنه مکتوب القرض ثمانیه عشر و الصدقه بعشر و ذلک لان القرض لا یکون الا فی ید المحتاج و الصدقه ربما وقعت فی ید غیر محتاج»[vii]
حضرت امام صادق علیه السلام فرموده است:«بر درب بهشت نوشته شده، که پاداش صدقه ده و پاداش قرض هیجده، زیرا قرض همیشه در دست افراد نیازمند قرار می گیرد، ولی صدقه گاهی در دست افراد غیر محتاج قرار می گیرد.»
3ـوقتی به بندگان خدا ترحم و توجه نمائیم، خداوند برکات زمین و آسمان را به روی ما می گشاید. پس تصور نکنید انفاق و قرض شما به خدا، اموال شما را کم می کند، بلکه توسعه و تضییق سرمایه ها، به دست خداوند متعال است، اوست که می تواند با برکات زمین و آسمان به آن وسعت بخشد.[viii]
--------------------------------------------------------------------------------
-[i]سوره مائده، آیه 12- سوره بقره ،آیه 245- سوره حدید، آیه 18 ، سوره تغابن ، آیه 17.
[ii]- سوره حدید، آیه 11 .ترجمه: کیست که به خدا وام نیکو دهد (و از اموالی که به او ارزانی داشته انفاق کند) تا خداوند آن را برای او چندین برابر کند؟و برای او پاداش پر ارزشی است!
[iii]سوره بقره آیه 273
[iv]آیه 264 سوره بقره
[v]آیه 265 سوره بقره
[vi]- سوره بقره ، آیه 245.
[vii]- سفینة البحار، ج 2 ص 424 ماده قرض.
[viii]- سوره بقره، آیه 245،«وَ اللّهُ یَقْبِضُ وَ یَبْصُطُ وَ إِلَیْهِ تُرْجَعُونَ» ، تفسیر نمونه، ج 23 ص162- 160.
